Red Rochus
Religieus erfgoed
Het religieus erfgoed in Denderland is alomtegenwoordig en bedreigd. Daarom zet de erfgoedcel er extra op in.
© cover door Geert Vanden Broeck
Red Rochus
Red Rochus en de kerk van Meldert van houtborende insecten: ook jij kan meehelpen. Tijdens de inventarisatie van het roerend religieus erfgoed in Meldert merkten we op dat heel wat objecten aangetast waren door houtworm. Tijd voor actie dus.

Zeg niet zomaar houtworm tegen de klopkever...
In het voorjaar van 2024 vloog het nageslacht van de kleine klopkever uit in de kerk van Meldert en de Rochuskapel. Na een verblijf in eeuwenoude houten objecten knabbelden de volwassen kevers hun weg naar buiten... het resultaat mocht er zijn: honderden hoopjes boormeel en dus kopzorgen voor onze erfgoedconsulent.
Tijd voor actie dus, want alhoewel deze beestje -volgens sommigen- nog schattige kevertjes zijn, zijn deze heel schadelijk.
Houtminnende insecten zijn verzot op het hout van houtsnijwerk dat we terugvinden in heel wat kerken. Altaren, sculpturen, kandelaars zijn vaak gemaakt van zacht houtsoorten zoals linde of plataan: deze zijn makkelijk te bewerken maar ook erg geliefd bij klopkevers. Doordat dit houtsnijwerk zich vaak op moeilijk toegankelijke plaatsen bevindt - denk maar aan beeldjes bovenaan een altaar- blijft de aantasting vaak lange tijd onopgemerkt en hebben de insecten vrij spel. Door de aantastingen dreigen onvervangbare kunstwerken onherroepelijk verloren te gaan.
In het voorjaar vliegen de volwassen kevers uit, ze knabbelen zich hierbij naar buiten en laten naast een gaatje ook een hoopje boormeer (zaagsel dus) achter. Ze hebben dan maar één doel: een partner zoeken en eitjes leggen. Opmerkelijk is bovendien dat vrouwtjes graag hun eitjes leggen in het hout waar ze zelf in geboren werden... Het lekkere lindehout van het Mariabeeldje wordt dus ook de plaats waar ze hun eitjes afzetten ... met op termijn nog meer schade dus.
Houtboorders zijn zeker niet ongewoon in onze parochiekerken, maar te veel houtboorders willen we liever vermijden. Het is dus belangrijk om de cyclus van uitvliegen en nieuwe eitjes leggen tijdig te breken. Maar hoe pakken we dit aan?
- We zorgen ervoor dat insecten geen plaatsjes meer vinden waar ze zich gezellig kunnen ophouden: geen stofhoopjes, geen vuile hoekjes ... waar het spic en span is, voelt de klopkever zich niet thuis.
- We zorgen ervoor dat de aanwezige kevers en hun nageslacht gedood worden.
- Op middellange termijn ontwikkelen we samen met de stad een IPM (Integrated Pest Management) waarbij we de insectenpopulatie in de kerk monitoren en ingrijpen waar en wanneer nodig.
Wij gingen de strijd aan (en wonnen)
Een huzarenstukje waarbij we de hulp van maar liefst 18 vrijwilligers inschakelde: samen maakten we het cultureel erfgoed bewaard in de kerk klaar voor de interventie van een gespecialiseerde houtrestaurator.
In de pers:
TV OOST: Cultureel erfgoed in Meldert in ere hersteld, na aantasting van de houtworm
Persregio Dender: Sint-Walburgakerk en Rochuskapel gered van insecten…




































